-

Gan của bạn, sức khoẻ của bạn

Tại sao lá gan của bạn lại quan trọng

Gần như tất cả những đồ ăn thức uống bạn dung nạp đi qua lá gan. Thậm chí những chất hoá học chạm vào da của bạn và những chất độc bạn hít vào cũng đi qua lá gan của bạn.
Lá gan có làm 500 công việc cùng một lúc để cho cơ thể của bạn hoạt động tối ưu. Trong đó hai việc quan trọng nhất là lọc máu và hỗ trợ tiêu hoá. Một lá gan khoẻ mạnh cũng
lưu trữ năng lượng, chống lại nhiễm trùng, và thải các chất độc có hại.

Một lá gan bị tổn thương không thể làm được những công việc này hiệu quả, vì thế giữ cho lá gan của bạn khoẻ mạnh là rất quan trọng.

Sự thật về gan

  • Cơ quan nội tạng lớn nhất
  • Nằm ở phía phải của ổ bụng, đằng sau xương sườn của bạn
  • Có thể tự tái tạo và sinh ra các mô gan mới khoẻ mạnh
  • Tế bào gan chuyển hoá mỡ và sản xuất năng lượng
  • Cứ mỗi phút thì có 1,5 lít máu chảy qua lá gan của bạn

Bệnh gan có thể xảy ra ở bất cứ ai

Có trên khoảng 100 căn bệnh về gan và chúng có thể ảnh hưởng cả người lớn và trẻ nhỏ.

Những đối tượng có nguy cơ tổn thương gan bao gồm:

  • Quá cân hay béo phì và có gan nhiễm mỡ
  • Uống quá nhiều đồ uống có cồn
  • Bị nhiễm vi-rút chưa được chẩn đoán hoặc chưa được điều trị như viêm gan B hoặc viêm gan C
  • Có vấn đề với hệ thống miễn dịch mà dẫn đến bệnh về gan
  • Bị mắc bệnh gan bẩm sinh

Viêm gan siêu vi là gì?

Viêm gan có nghĩa là gan bị viêm. Một lá gan bị viêm đôi khi có thể phồng to ra hoặc sưng tấy lên, nhưng không phải lúc nào cũng vậy. Nguyên nhân gây viêm gan có thể bao gồm viêm gan do vi-rút, rượu bia, chất kích thích hoặc chất béo. Đôi khi nó có thể là nhiều nguyên do kết hợp lại.

Lưu ý đến triệu chứng

Gan bị tổn thương có thể tiếp tục hoạt động trong một thời gian dài mà không có các triệu chứng hoặc dấu hiệu bị hư hỏng. Trên thực tế, một số triệu chứng của viêm gan có thể bị bỏ qua bởi chúng giống như các căn bệnh chung.

Để an toàn nhất hãy nói chuyện với Bác sĩ Gia đình (GP), Chuyên gia Y tế, Y tá Thực hành (NP) hoặc Y tá Gan tại địa phương của bạn nếu bạn lo lắng về bất kỳ triệu chứng nào sau đây:

  • cảm thấy không khoẻ và mệt mỏi liên tục
  • nhạy cảm đau hoặc đau dai dẳng ở vùng gan hoặc vùng ổ bụng chung
  • ngứa toàn thân, đặc biệt vào ban đêm
  • sưng tấy mắt cá chân
  • vàng da (vàng da và mắt)
  • nước tiểu sẫm màu bất thường hoặc kéo dài
  • sương mù não hoặc cảm thấy hơi mơ hồ

Kiểm tra gan của bạn

Bạn càng điều trị sớm nguyên nhân gây tổn thương gan, thì cơ hội để cải thiện sức khỏe lá gan càng cao. Hãy yêu cầu GP của bạn kiểm tra lá gan của bạn nếu bạn lo lắng.

Kiểm tra gan là gì?

Kiểm tra gan thường được thực hiện với xét nghiệm máu để đo hiệu quả chức năng gan. Kết quả giúp GP của bạn chọn các xét nghiệm khác để thực hiện.

Những xét nghiệm này gồm:

Siêu âm Ổ bụng / Gan:

  • xây dựng hình ảnh kỹ thuật số của lá gan và các cơ quan tiêu hóa xung quanh
  • Chi phí Siêu âm Ổ bụng / Gan do Chương trình Trợ cấp Medicare (MBS) chi trả. Bạn sẽ được hoàn trả toàn bộ chi phí của thủ thuật này nếu bạn có thẻ Medicare.

FibroScan

  • siêu âm chuyên sâu để ước tính mức độ xơ gan của bạn
  • Một xét nghiệm FibroScan có thể được tiếp cận miễn phí thông qua các Phòng khám Gan cho Bệnh nhân Ngoại trú công. Phòng khám tư có thể tính phí FibroScan và KHÔNG HOÀN TIỀN thông qua Medicare.

Mẹo thực tế để giữ an toàn

Quản lý thuốc của bạn

Chỉ dùng (các) loại thuốc do bác sĩ gia đình, Chuyên gia Y tế, NP hoặc Bác sĩ tâm thần tại địa phương kê đơn. Không dùng quá liều lượng được kê. Tránh trộn thuốc được kê đơn với đồ uống có cồn và / hoặc các chất bất hợp pháp. Một số loại thuốc ở liều lượng cao có thể gây độc cho gan của bạn (chẳng hạn như paracetamol).

Hạn chế hoặc loại bỏ việc sử dụng rượu

Bạn càng uống ít, nguy cơ tác hại của rượu càng thấp.

Tránh hút thuốc lá hoặc cần sa hoặc các loại ma túy khác

Độc tố và hóa chất có trong khói thuốc lá có thể gây hại cho gan của bạn. Cần sa liều cao có thể làm tăng xơ gan. Có nguy cơ phát triển ung thư gan nếu bạn sử dụng thuốc lá hoặc cần sa.

Sử dụng kỹ thuật tiêm an toàn

Sử dụng của dụng cụ tiêm sạch sẽ của riêng bạn. Nếu có thể, hãy đến phòng tiêm có giám sát. Không bao giờ dùng chung dụng cụ tiêm chích.

Cẩn thận với hình xăm và xỏ khuyên trên cơ thể

Chọn một studio tuân theo các nguyên tắc Phòng chống Nhiễm trùng, sử dụng kim tiêm dùng một lần và mực đã khử trùng.

Thực hành tình dục an toàn

Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục qua đường âm đạo, miệng và hậu môn. Điều này sẽ bảo vệ bạn khỏi bị nhiễm vi-rút qua dịch cơ thể hoặc qua đường máu.

Thực hành tốt vệ sinh cá nhân

Không nên dùng chung các vật dụng có thể có vết máu (bàn chải đánh răng, dao cạo râu). Gói những đồ dính máu vào túi kín và cho vào thùng rác.

Kế hoạch du lịch

Du lịch ở một số quốc gia sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm viêm gan A & viêm gan B, sốt rét & sốt vàng da. Nói chuyện với GP của bạn về chủng ngừa, và sử dụng nước đóng chai hoặc nước đun sôi trong chuyến đi của bạn.

Rượu gây căng thẳng cho gan của bạn
Để giảm nguy cơ bị tổn thương do các bệnh liên quan đến rượu hoặc chấn thương, đàn ông và phụ nữ khỏe mạnh nên uống không quá 10 ly tiêu chuẩn mỗi tuần và không quá 4 ly tiêu chuẩn vào một ngày. Bạn càng uống ít, nguy cơ tác hại liên quan đến rượu càng thấp (NHMRC, 2020).

Các giai đoạn của bệnh gan

Có nhiều loại bệnh gan có thể gây ra tổn thương ngày càng tăng cho các tế bào gan của bạn. Khi bệnh gan được phát hiện sớm thì có thể điều trị sớm. Bệnh gan không được điều trị có thể dẫn đến chức năng gan kém hoặc suy gan.

Viêm

Có thể do nhiễm vi-rút, rượu, các vấn đề với hệ thống miễn dịch của bạn hoặc độc tố. Loại bỏ hoặc điều trị nguyên nhân gây viêm sẽ dẫn đến ngừng viêm nhiễm.

Xơ hóa

Sự hình thành mô sẹo. Trường hợp mô khỏe mạnh bình thường được thay thế bằng mô liên kết (collagen). Ở giai đoạn này, mô gan bị xơ hoá có thể phục hồi nếu nguyên nhân được loại bỏ hoặc điều trị.

Chai gan

Chai gan là một tình trạng gan không thể phục hồi, trong đó các mô gan khỏe mạnh đã bị thay thế vĩnh viễn bằng các mô xơ. Gan bị chai cứng, có nốt bướu và thường bị thu nhỏ về kích thước. Chức năng gan thường bị suy giảm nghiêm trọng. Điều trị có thể ngăn chặn tình trạng gan xấu đi, bảo vệ bất kỳ mô gan khỏe mạnh nào còn lại và phục hồi một số chức năng của gan. Khi ở giai đoạn chai gan, chức năng của gan dao động không ổn định.

Ung thư gan

Chai gan làm tăng nguy cơ phát triển ung thư gan. Ung thư gan có thể được điều trị thành công nếu phát hiện sớm.

Suy gan

Suy gan là khi gan ngừng hoạt động. Đây là một tình trạng nguy hiểm đến tính mạng và cần được chăm sóc y tế khẩn cấp.
Ghép gan có thể là một lựa chọn.

Nói về mối lo ngại của bạn

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến gan, vui lòng trao đổi với GP hoặc NP địa phương của bạn. Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể yêu cầu các xét nghiệm để đánh giá chức năng gan của bạn. Bạn có thể được kê (các) loại thuốc dựa trên kết quả xét nghiệm của bạn. Hầu hết các loại thuốc được Chương trình Trợ cấp Dược phẩm (PBS) chi trả. Hầu hết loại chiếu X-quang đều được Chương trình Trợ cấp Medicare (MBS) chi trả. Bác sĩ gia đình hoặc NP địa phương của bạn cũng có thể giới thiệu bạn đến Bác sĩ chuyên khoa Gan.

Hãy thử nói chuyện với bạn bè và gia đình để được hỗ trợ thiết thực và tâm lý. Bạn cũng có thể nói chuyện với các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe khác – bao gồm cả y tá, cố vấn, bác sĩ trị liệu, dược sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.

Để biết thông tin chung và hỗ trợ, bạn cũng có thể gọi LiverLine theo số 1800 703 003.

Hỗ trợ tạo ra khác biệt lớn

Bạn có thể cảm thấy bị cô lập và việc điều trị có thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi và dễ tổn thương, vì vậy hỗ trợ về tình cảm thật là tuyệt vời.
– Grenville, 56 tuổi

Nhân viên y tế tạo ra sự khác biệt

Đó chính là ở thái độ của họ. Nếu tôi bị bệnh, tôi muốn ra ngoài và được lắng nghe và thấu hiểu.
– James, 56 tuổi

Đường dây LIverWELL LiverLine

Miễn phí và ẩn danh. Các chuyên gia được đào tạo lắng nghe lo lắng của bạn và cung cấp thông tin thêm.
Gọi 1800 703 003.

Giữ cho lá gan của bạn khoẻ mạnh

Ứng dụng LiverWELL là một ứng dụng điện thoại dễ sử dụng giúp bạn quản lý sức khoẻ lá gan của mình. Ứng dụng có rất nhiều công cụ và mẹo giúp giữ cho gan của bạn khỏe mạnh, bao gồm:

  • Đặt chuông nhắc uống thuốc
  • Lên lịch các cuộc hẹn
  • Ghi lại và theo dõi kết quả xét nghiệm
  • Giữ ghi chú

Bạn có thể tìm thấy thông tin cập nhật về tình trạng sức khỏe của gan trong ứng dụng LiverWELL, bao gồm cả về ăn uống lành mạnh, trở nên năng động, cảm thấy khỏe và nhận thức về thức uống.

Tìm hỗ trợ

www.cancervic.org.au
www.betterhealth.vic.gov.au

info@liverwell.org.au
LiverLine: 1800 703 003

Thông tin này mang tính chất thông tin chung và không nhằm mục đích tư vấn y tế. Vui lòng xin tư vấn từ chuyên gia y tế để có thông tin thêm. NHMRC.(2020).
Hướng dẫn của Úc về Giảm thiểu rủi ro sức khỏe do uống rượu.

Tiếng Việt Videos

Khi phát hiện mình bị viêm gan B vào năm 1996, chú Nguyễn văn Sơn cho rằng mình đã bị nhiễm viêm gan B từ khi còn ở Việt Nam, trước khi chú sang Úc vào năm 1982.Ban đầu, chú đã không được cung cấp thông tin đầy đủ, và bác sĩ nói “nó sẽ phá gan mình”. Điều này đã không sai khi bệnh viêm gan B của chú dần phát triển thành ung thư gan và gần đây chú Sơn đã phải tiến hành phẫu thuật cấy ghép gan.

Video này xóa tan quan niệm Viêm gan B lây nhiễm qua đường ăn uống, và cung cấp những thông tin xác thực về những con đường lây nhiễm viêm gan B. Ngoài ra, còn nhấn mạnh việc giữ gìn nếp sống khỏe mạnh và khám bác sĩ thường xuyên.

Đoạn video này giải thích và hướng dẫn cách phòng ngừa việc lây nhiễm Viêm gan B từ mẹ sang con, xóa đi quan niệm trẻ sẽ bị lây nhiễm viêm gan B khi bú sữa mẹ và cung cấp thông tin chính xác về việc lây nhiễm. Đoạn phim cũng nhấn mạnh việc duy trì lối sống lành mạnh và thăm khám bác sĩ thường xuyên.

Đoạn video này cung cấp những thông tin quan trọng trong việc phòng tránh lây nhiễm viêm gan B trong quan hệ tình dục. Đoạn phim cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thăm khám bác sĩ thường xuyên và giữ gìn lối sống khỏe mạnh.

Đoạn video xóa tan quan niệm về việc lây nhiễm viêm gan B qua các hoạt động thể thao và cung cấp thông tin chính xác về các con đường có thể lây nhiễm viêm gan B. Đoạn phim cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xét nhiệm máu để phát hiện viêm gan B kịp thời.

LiverWELL acknowledges the support of the Victorian Government.
We welcome people from all cultures, nationalities and religions. Being inclusive and providing equitable services is our commitment.

ABN 48 656 812 701

We acknowledge the traditional owners of the lands where we work - the lands of the Woi-Wurrung Wurundjeri people of the Kulin Nations. We express our gratitude to them for their continued care and curation of these lands and waters. We pay our respects to Elders past and present.

LiverWELL observes and honours the Kulin Nation's intrinsic connection to land, sky and water, and the creator Bunjil. LiverWELL is committed to being led and informed by Aboriginal and Torres Strait Islanders on bridging health outcomes for communities and improving liver health.