-

ตับของคุณคือสุขภาพของคุณ

ทำไมตับของคุณจึงมีความสำคัญ ทุกสิ่งที่คุณกินและดื่มจะผ่านตับของคุณ แม้แต่สารเคมีที่สัมผัสผิวหนังและสารพิษที่คุณหายใจเข้าไปก็ยังผ่านตับเช่นกัน

ตับของคุณมีหน้าที่ที่แตกต่างกันประมาณ 500 อย่างซึ่งช่วยให้ร่างกายของคุณคงการทำงานได้ดีที่สุด หน้าที่ที่สำคัญที่สุดสองอย่างคือ การกรองเลือดและช่วยย่อยอาหาร ตับที่แข็งแรงยังสามารถทำหน้าที่
เก็บสะสมพลังงาน ต่อสู้กับการติดเชื้อและกำจัดสารพิษที่เป็นอันตรายได้อีกด้วย
ตับที่เสื่อมไม่สามารถทำหน้าที่เหล่านี้ได้ดี ดังนั้นจึงเป็นเรื่องสำคัญที่จะต้องดูแลสุขภาพตับให้แข็งแรง

ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับตับ

  • เป็นอวัยวะภายในที่ใหญ่ที่สุด
  • อยู่ทางด้านขวามือของลำตัวหลังซี่โครงของคุณ
  • สามารถซ่อมแซมตัวเองและสร้างเนื้อเยื่อตับใหม่ที่แข็งแรงเองได้
  • เซลล์ตับทำหน้าที่สลายไขมันและผลิตพลังงาน
  • มีปริมาณเลือด 1.5 ลิตรไหลผ่านตับของคุณทุกนาที

โรคตับสามารถส่งผลกระทบต่อใครก็ได้

มีโรคตับมากกว่า 100 ชนิดและสามารถส่งผลกระทบได้ทั้งผู้ใหญ่และเด็ก ผู้ที่มีความเสี่ยงเป็นตับเสื่อมรวมถึงผู้ที่:

  • มีน้ำหนักเกินหรือเป็นโรคอ้วน และมีไขมันพอกตับ
  • ดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป
  • มีการติดเชื้อไวรัสที่ไม่ได้รับการวินิจฉัยหรือไม่ได้รับการรักษา เช่น ไวรัสตับอักเสบบีหรือไวรัสตับอักเสบซี
  • มีปัญหาเกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกันของตนเองที่นำไปสู่โรคตับได้
  • มีโรคตับตั้งแต่กำเนิด

โรคตับอักเสบคืออะไร

โรคตับอักเสบหมายถึงการอักเสบของตับ บางครั้งตับที่อักเสบอาจขยายใหญ่ขึ้นหรือบวมได้แต่ก็ไม่เสมอไป สาเหตุของการอักเสบของตับอาจมาจาก ไวรัสตับอักเสบ แอลกอฮอล์ ยาต่างๆหรือ ไขมัน แต่บางครั้งอาจมีสาเหตุหลายอย่างรวมกัน

การเฝ้าระวังอาการ

ตับที่เสื่อมแล้วสามารถทำงานต่อไปได้ในระยะเวลานานโดยไม่แสดงอาการหรือสัญญาณของความเสื่อม ความจริงแล้วอาการบางอย่างของโรคตับอาจไม่สามารถสังเกตเห็นได้เนื่องจากมีลักษณะเหมือนกับ

โรคภัยไข้เจ็บทั่วไป ทางที่ปลอดภัยที่สุดคือปรึกษาอายุรแพทย์ (GP) ใกล้บ้านคุณ แพทย์เฉพาะทาง ผู้ประกอบวิชาชีพพยาบาล (NP) หรือพยาบาลเฉพาะทางด้านตับ ถ้าหากคุณกังวลเกี่ยวกับอาการใด ๆ ต่อไปนี้:

  • รู้สึกไม่สบายและเหนื่อยตลอดเวลา
  • เจ็บหรือปวดในตับหรือบริเวณช่องท้องทั่วไป
  • อาการคันทั่วร่างกายโดยเฉพาะตอนกลางคืน
  • ข้อเท้าบวม
  • ดีซ่าน (ผิวและตาเหลือง)
  • ปัสสาวะมีสีเข้มผิดปกติอย่างต่อเนื่อง
  • สมองเบลอหรือรู้สึกมึนงง

ตรวจเช็คตับของคุณ

ยิ่งคุณรักษาสาเหตุของตับเสื่อมได้เร็วเท่าไหร่ โอกาสที่สุขภาพตับของคุณจะดีขึ้นก็ยิ่งมีมาก คุณควรปรึกษาแพทย์เพื่อเช็คตับของคุณถ้าคุณกังวล

การตรวจตับคืออะไร

การตรวจตับปกติจะทำพร้อมการตรวจเลือดเพื่อวัดว่าตับของคุณทำงานได้ดีเพียงใด ผลการตรวจเลือดจะช่วยให้แพทย์ของคุณสามารถเลือกตรวจสอบอย่างอื่นเพิ่มเติมได้ ซึ่งรวมถึง:

อัลตร้าซาวด์ช่องท้อง/ตับ

  • เพื่อสร้างภาพดิจิตอลของตับและอวัยวะโดยรอบของระบบทางเดินอาหาร
  • ค่าใช้จ่ายของการอัลตร้าซาวด์ช่องท้อง/ตับอยู่ภายใต้โครงการ Medicare Benefits Scheme (MBS) คุณจะได้รับเงินคืนเต็มจำนวนของการตรวจหากคุณมีบัตร Medicare

FibroScan

  • อัลตราซาวด์เฉพาะทางที่จะประมาณรอยแผลเป็นบนตับของคุณ
  • คุณสามารถทำ FibroScan ได้โดยไม่มีค่าใช้จ่าย ผ่านทางคลินิกตับของรัฐบาลสำหรับผู้ป่วยนอก คลินิกเอกชนอาจเรียกเก็บเงินสำหรับ FibroScan และจะไม่มีการคืนเงินผ่าน Medicare

เคล็ดลับการปฏิบัติเพื่อการอยู่อย่างปลอดภัย

จัดการยาของคุณให้ดี

กินยาตามแพทย์สั่งโดย แพทย์ใกล้บ้าน (GP) แพทย์เฉพาะทาง ผู้ประกอบวิชาชีพพยาบาล (NP) หรือจิตแพทย์ เท่านั้น อย่ากินยาเกินปริมาณที่กำหนด หลีกเลี่ยงการกินยาร่วมกับแอลกอฮอล์และ/หรือสารที่ผิดกฎหมาย ยาบางชนิดในปริมาณสูงอาจเป็นพิษต่อตับของคุณ (เช่น พาราเซตามอล)

จำกัดหรือเลิกการดื่มแอลกอฮอล์

ยิ่งคุณดื่มน้อยเท่าไหร่ ความเสี่ยงที่จะได้รับอันตรายจากแอลกอฮอล์ก็จะยิ่งลดลงเท่านั้น

หลีกเลี่ยงการสูบยาสูบหรือกัญชาหรือยาเสพติดอื่น ๆ

สารพิษและสารเคมีที่มีอยู่ในควันบุหรี่สามารถเป็นอันตรายต่อตับของคุณได้ กัญชาในปริมาณสูงอาจเพิ่มรอยแผลเป็นที่ตับและมีความเสี่ยงที่จะเป็นมะเร็งตับหากคุณใช้ยาสูบหรือกัญชา

ใช้เทคนิคการฉีดยาที่ปลอดภัย

ควรใช้อุปกรณ์การฉีดยาที่สะอาดของคุณเอง ถ้าเป็นไปได้ควรใช้ห้องฉีดยาที่อยู่ภายใต้การดูแลและอย่าใช้อุปกรณ์ฉีดร่วมกับผู้อื่นโดยเด็ดขาด

ระวังเรื่องการสักและการเจาะตามร่างกาย

เลือกสตูดิโอที่ปฏิบัติตามแนวทางการป้องกันการติดเชื้อที่มีการใช้เข็มแบบครั้งเดียวทิ้งและหมึกที่ผ่านการฆ่าเชื้อแล้วเท่านั้น

มีเพศสัมพันธ์อย่างปลอดภัย

ใช้ถุงยางอนามัยระหว่างมีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอด ทางปากและทางทวารหนัก วิธีนี้จะช่วยป้องกันคุณจากการติดเชื้อไวรัสผ่านทางของเหลวทางเพศหรือทางเลือดได้

มีสุขอนามัยส่วนบุคคลที่ดี

ไม่ควรใช้สิ่งของที่อาจมีเลือดติดอยู่ร่วมกับผู้อื่น (เช่น แปรงสีฟัน มีดโกน ทิ้งสิ่งของที่เปื้อนเลือดอย่างเห็นได้ชัดในถุงที่ปิดสนิทและทิ้งลงในถังขยะ

แผนการท่องเที่ยว

การเดินทางในบางประเทศจะทำให้คุณเสี่ยงต่อการติดเชื้อโรคไวรัสตับอักเสบเอและไวรัสตับอักเสบบี โรคมาลาเรีย และไข้เหลือง ควรปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับการฉีดวัคซีนและใช้น้ำดื่มบรรจุขวดหรือน้ำต้มสุก ระหว่างการเดินทางของคุณ

แอลกอฮอล์ทำให้ตับทำงานหนัก
เพื่อลดความเสี่ยงต่อการได้รับอันตรายจากโรคหรือการบาดเจ็บที่เกี่ยวข้องกับแอลกอฮอล์ ชายและหญิงที่มีสุขภาพดีไม่ควรดื่มเกิน 10 ดื่มมาตรฐานต่อสัปดาห์และไม่เกิน 4 ดื่มมาตรฐานในหนึ่งวัน ยิ่งคุณดื่มน้อยเท่าไหร่ความเสี่ยงต่อการเกิดอันตรายจากแอลกอฮอล์ก็จะลดลง (NHMRC, 2020)

ลำดับขั้นอาการของโรคตับ

โรคตับมีหลายประเภทที่ค่อย ๆ ทำลายเซลล์ตับของคุณ เมื่อคุณได้รับการวินิจฉัยโรคตับตั้งแต่เนิ่น ๆ ก็สามารถรักษาได้ไวขึ้น โรคตับที่ไม่ได้รับการรักษาอาจทำให้ตับทำงานได้ไม่ดีหรือตับวายได้

การอักเสบ

อาจเกิดจากการติดเชื้อไวรัส แอลกอฮอล์ ปัญหาเกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกันของคุณหรือสารพิษต่าง ๆ การกำจัดหรือรักษาสาเหตุของการอักเสบจะทำให้การอักเสบหายไป

พังผืด

การก่อตัวของเนื้อเยื่อแผลเป็นในกรณีที่เนื้อเยื่อปกติที่มีสุขภาพดีถูกแทนที่ด้วยเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน (คอลลาเจน) ในขั้นตอนนี้รอยแผลเป็นที่เนื้อเยื่อตับสามารถฟื้นตัวได้หากกำจัดหรือรักษาที่ต้นเหตุ

โรคตับแข็ง

โรคตับแข็งเป็นภาวะที่ตับไม่สามารถกลับไปเป็นเหมือนเดิมได้อีกเพราะเนื้อเยื่อตับที่แข็งแรงถูกแทนที่อย่างถาวรด้วยเนื้อเยื่อแผลเป็น ตับแข็งมีลักษณะแข็ง เป็นก้อนกลมและมักทำให้ตับหดเล็กลง การทำงานของตับมักจะบกพร่องอย่างรุนแรง การรักษาสามารถป้องกันไม่ให้ตับเสื่อมสภาพ ปกป้องเนื้อเยื่อตับที่เหลือที่ยังมีสุขภาพดีอยู่และฟื้นฟูการทำงานของตับบางส่วนได้ การทำงานของตับมักมีความผันผวนเมื่อเป็นโรคตับแข็ง

มะเร็งตับ

โรคตับแข็งเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งตับ มะเร็งตับสามารถรักษาได้สำเร็จหากตรวจพบแต่เนิ่น ๆ

ตับวาย

ตับวายคือเมื่อตับหยุดทำงาน ซึ่งเป็นอันตรายต่อชีวิตและจำเป็นต้องได้รับการดูแลทางการแพทย์อย่างเร่งด่วน
การปลูกถ่ายตับอาจเป็นอีกทางเลือกหนึ่ง

พูดคุยเกี่ยวกับความกังวลของคุณ

หากคุณมีข้อกังวลเกี่ยวกับตับ โปรดปรึกษาแพทย์ (GP) หรือ ผู้ประกอบวิชาชีพพยาบาล (NP) ใกล้บ้าน เจ้าหน้าที่ผู้ให้บริการด้านสุขภาพของคุณสามารถสั่งตรวจการทำงานของตับได้ คุณอาจได้รับยาที่แพทย์สั่งตามผลการตรวจของคุณ ค่ายาส่วนใหญ่ครอบคลุมโดย Pharmaceutical Benefits Scheme (PBS) ค่าตรวจทางรังสีวิทยาส่วนใหญ่ครอบคลุมโดย Medicare Benefits Scheme (MBS) แพทย์ GP หรือ พยาบาล NP ใกล้บ้านของคุณสามารถส่งให้คุณไปพบแพทย์เฉพาะทางด้านตับได้อีกด้วย

ลองพูดคุยกับเพื่อนและครอบครัวสำหรับความช่วยเหลือเรื่องการปฏิบัติและกำลังใจ คุณสามารถพูดคุยกับเจ้าหน้าที่ผู้ให้บริการด้านสุขภาพอื่น ๆ ได้ เช่น พยาบาล
ที่ปรึกษา นักบำบัด เภสัชกร หรือนักโภชนาการ

สำหรับข้อมูลทั่วไปและการช่วยเหลือ คุณสามารถโทรไปที่สายด่วนเรื่องตับ
LiverLine 1800703 003

กำลังใจสร้างความแตกต่างได้อย่างมาก

คุณอาจรู้สึกโดดเดี่ยวและการรักษาสามารถทำให้คุณรู้สึกเหนื่อยและอ่อนแอได้ดังนั้นกำลังใจจึงเป็นสิ่งที่ดีมาก
– เกรนวิลย์ อายุ 56 ปี

เจ้าหน้าที่ผู้ให้บริการด้านสุขภาพช่วยได้มากจริงๆ

เพราะทัศนคติของพวกเขา ถ้าฉันมีอาการเจ็บป่วยฉันก็อยากไปพบพวกเขาเพื่อให้มีคนรับฟังและเข้าใจ
– เจมส์อายุ 56 ปี

LiverWELL LiverLine

บริการฟรีและคุณไม่จำเป็นต้องระบุชื่อ เรามีผู้เชี่ยวชาญที่ผ่านการฝึกอบรมที่จะคอยรับฟังข้อกังวลและให้ข้อมูลเพิ่มเติม โปรดโทรมาที่ 1800 703 003

ดูแลตับของคุณให้แข็งแรง

แอพ LiverWELL เป็นแอพมือถือที่ใช้งานง่ายที่ช่วยคุณจัดการสุขภาพตับของคุณ มีเครื่องมือและเคล็ดลับมากมายที่จะช่วยให้ตับของคุณแข็งแรง รวมถึง:

  • ตั้งค่าการแจ้งเตือนกินยา
  • กำหนดการนัดหมายต่างๆ
  • บันทึกและติดตามผลการตรวจ
  • เก็บบันทึก

คุณสามารถค้นหาข้อมูลล่าสุดเกี่ยวกับสุขภาพตับได้ในแอป LiverWELL ซึ่งรวมถึงการรับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ การออกกำลังกาย การรู้สึกสบายดี และการตระหนักถึงการดื่ม

การค้นหาความช่วยเหลือ

www.cancervic.org.au
www.betterhealth.vic.gov.au

info@liverwell.org.au
สายด่วนเรื่องตับ (LiverLine): 1800 703 003

ข้อมูลนี้เป็นข้อมูลทั่วไปและไม่ได้มีไว้เพื่อเป็นคำแนะนำทางการแพทย์ โปรดปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญสำหรับข้อมูลเพิ่มเติม NHMRC.(2020).
แนวทางปฏิบัติของออสเตรเลีย เพื่อลดความเสี่ยงด้านสุขภาพจากการดื่มแอลกอฮอล์

videos

วิดีโอนี้นำเสนอข้อมูลที่ถูกต้องเกี่ยวกับช่องทางการติดต่อของโรคตับอักเสบบี ซึ่งเดิมเคยเชื่อว่าสามารถติดต่อได้ผ่านทางอาหารและเครื่องดื่มพร้อมทั้งเน้นย้ำถึงความสำคัญของการดูแลสุขภาพให้แข็งแรง และการเข้ารับการตรวจสุขภาพเป็นประจำ

วิดีโอนี้นำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับการป้องกันการถ่ายทอดโรคตับอักเสบบีจากแม่สู่ลูก และให้ข้อมูลที่ถูกต้องเกี่ยวกับช่องทางการติดต่อต่าง ๆ ของโรคตับอักเสบบี ซึ่งเดิมเคยเชื่อว่าสามารถติดต่อได้ผ่านทางการให้นมบุตร พร้อมทั้งเน้นย้ำถึงความสำคัญของการเข้ารับการตรวจสุขภาพเป็นประจำ และการดูแลสุขภาพให้แข็งแรง

วิดีโอนี้นำเสนอข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับการป้องกันโรคตับอักเสบบีเมื่อมีเพศสัมพันธ์ และเน้นย้ำถึงความสำคัญของการเข้ารับการตรวจสุขภาพเป็นประจำ และการดูแลสุขภาพให้แข็งแรง

วิดีโอนี้นำเสนอข้อมูลที่ถูกต้องเกี่ยวกับช่องทางการติดต่อของโรคตับอักเสบบี ซึ่งเดิมเคยเชื่อว่าสามารถติดต่อได้ผ่านทางการเล่นกีฬาและการทำกิจกรรมร่วมกับผู้ป่วย พร้อมทั้งเน้นย้ำถึงความสำคัญของการตรวจพบ และได้รับการวินิจฉัยโรคตับอักเสบบีแต่เนิ่น ๆ

LiverWELL acknowledges the support of the Victorian Government.
We welcome people from all cultures, nationalities and religions. Being inclusive and providing equitable services is our commitment.

ABN 48 656 812 701

We acknowledge the traditional owners of the lands where we work - the lands of the Woi-Wurrung Wurundjeri people of the Kulin Nations. We express our gratitude to them for their continued care and curation of these lands and waters. We pay our respects to Elders past and present.

LiverWELL observes and honours the Kulin Nation's intrinsic connection to land, sky and water, and the creator Bunjil. LiverWELL is committed to being led and informed by Aboriginal and Torres Strait Islanders on bridging health outcomes for communities and improving liver health.